નક્સલવાદને ડામવામાં કેન્દ્રને સફળતા મળી રહી છે

ગયા વર્ષે સુરક્ષા દળોની કાર્યવાહીમાં મોટી સંખ્યામાં નક્સલવાદીઓ માર્યા ગયા છે અથવા ધરપકડ કરવામાં આવ્યા છે. આ સાથે અનેક નક્સલવાદીઓએ આત્મસમર્પણ કરીને મુખ્ય પ્રવાહનું જીવન અપનાવ્યું છે.

નક્સલવાદી આતંકવાદનો મુકાબલો કરવામાં સફ્ળતા ત્રણ પાયાની વ્યૂહરચના પર આધારિત હતી, જેના હેઠળ નક્સલવાદીઓ પર સૌપ્રથમ આત્મસમર્પણ માટે દબાણ કરવામાં આવ્યું હતું. જો તેમ છતાં નક્સલવાદી રાજી ન થાય તો પહેલા તેની ધરપકડ કરવાની રણનીતિ બનાવવામાં આવી હતી. તેમ છતાં જો નક્સલવાદીઓ સંમત ન થયા તો તેમની સામે નિર્ણાયક એન્કાઉન્ટરની તૈયારી કરવામાં આવી હતી. આની અસર એ હતી કે ગયા વર્ષે એકલા છત્તીસગઢ રાજ્યમાં એક હજારથી વધુ નક્સલવાદીઓએ કાં તો આત્મસમર્પણ કર્યું હતું અથવા ધરપકડ કરવામાં આવી હતી, જ્યારે લગભગ 287 નક્સલવાદીઓ માર્યા ગયા હતા. તેમાંથી ઝારખંડમાં માર્યા ગયેલા નક્સલવાદીઓની સંખ્યા માત્ર નવ હતી, જ્યારે સૌથી વધુ નક્સલવાદીઓ છત્તીસગઢમાં માર્યા ગયા હતા. એ જ રીતે, ઝારખંડમાં, એક SAC સભ્ય, બે ઝોનલ કમાન્ડર, છ સબ-ઝોનલ કમાન્ડર અને છ એરિયા કમાન્ડરની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. આ તમામ નક્સલવાદીઓ પર 36 લાખ રૂપિયાનું ઈનામ જાહેર કરવામાં આવ્યું હતું. છત્તીસગઢની કમર સૌથી વધુ છત્તીસગઢમાં તૂટતી જોવા મળી રહી છે, જ્યાં નક્સલવાદીઓએ એક સમયે કોંગ્રેસના લગભગ સમગ્ર રાજ્ય નેતૃત્વનો નાશ કર્યો હતો. છત્તીસગઢમાં લગભગ 867 નક્સલવાદીઓએ આત્મસમર્પણ કર્યું છે. આ સાથે સરકારે આત્મસમર્પણ કરેલા નક્સલવાદીઓને મુખ્ય પ્રવાહમાં સામેલ કરવા માટે નાણાકીય સહાય અને પુનર્વસન યોજનાઓ શરૂ કરી. આ અંતર્ગત 15,000 ઘર બનાવવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો અને નક્સલ પ્રભાવિત વિસ્તારોમાં રોજગાર માટે વિશેષ યોજનાઓ પણ ચલાવવામાં આવી હતી. આનાથી માત્ર હિંસા ઓછી થઈ નથી, પરંતુ સ્થાનિક લોકોના જીવનમાં મુશ્કેલીઓ પણ ઓછી થઈ છે. ગૃહમંત્રી અમિત શાહે 31 માર્ચ 2026 સુધીમાં દેશને નક્સલવાદથી મુક્ત કરવાનું લક્ષ્ય રાખ્યું છે. નક્સલવાદ સામેની કાર્યવાહી કેટલી અસરકારક રહી છે તેનું પ્રતિબિંબ છે કે હવે દેશના માત્ર 38 જિલ્લા જ નક્સલ પ્રભાવિત માનવામાં આવે છે, જ્યારે અગાઉ આવા જિલ્લાઓની સંખ્યા 120થી વધુ હતી. નક્સલવાદ સાથે જોડાયેલા ઘટતા આંકડા દર્શાવે છે કે કેન્દ્ર સરકારની નક્સલ વિરોધી રણનીતિની દિશા યોગ્ય છે. નક્સલવાદથી વિસ્થાપિત થયેલા પરિવારો માટે રાહત શિબિરો પણ બનાવવામાં આવી છે. અમિત શાહે નક્સલ પ્રભાવિત વિસ્તારોમાં સ્થાનિક સમુદાયો સાથે સંવાદ સ્થાપિત કરવા પર ભાર મૂક્યો છે.